Nội dung bài viết

Bài viết này đề xuất một số cách luyện tập khi không có đàn bên cạnh. Để anh em có thể luyện tập ngay trên văn phòng hoặc bất cứ nơi đâu mà không có sẵn đàn guitar. Năm ví dụ về việc ‘luyện tập không cần guitar’ dưới đây nhằm mục đích mở rộng bộ công cụ khái niệm, phát triển nhịp phách, giai điệu và hòa âm của bạn. Đồng thời giúp bạn mở rộng thêm phong cách chơi nhạc.

Năm đề xuất bao gồm: ‘chế độ nghe nhạc’, ‘hoạt động thể chất’, ‘ứng dụng điện thoại thông minh’, ‘đọc những thứ nói về âm nhạc’ và ‘học hỏi từ cộng đồng’. Cùng với một số đề xuất khác sẽ được nhắc đến trong bài viết.

Nghe và hấp thụ

Thường thì chúng ta có xu hướng chỉ nghe qua qua một hai thể loại mà mình thích. Nhưng để nâng cao trình độ chơi đàn thì bạn nên nghe nhiều thể loại nhạc hơn hoặc đi sâu hơn vào thể loại mình yêu thích hoặc tìm những thể loại mới, phong cách mới. Có rất nhiều ‘chế độ’ nghe, đại khái như dưới đây:

• Thông thường : nghe nhạc trong khi làm việc khác – Ví dụ: nghe trong văn phòng khi làm việc, khi tập thể dục,…
• Active : Dành thời gian riêng cho việc nghe nhạc – Ví dụ: tham dự một buổi hòa nhạc cổ điển, ngồi chỉ để nghe nhạc và không làm gì khác…
• Phản hồi: Nghe nhạc và ‘phản hồi’ theo một cách nào đó. – Ví dụ: lắc lư người hoặc hát theo giai điệu
• Diễn giải lại : thêm các yếu tố của riêng bạn – Ví dụ như ngâm nga một âm trầm mới dựa trên giai điệu bài hát

Trên đây, mình chỉ đưa ra khái niệm các chế độ ở mức đơn giản. Còn chi tiết hơn ví dụ như: mọi người có thể tập trung tốt hơn trong khi nấu ăn thay vì đang đọc sách. Hay mức độ gật đầu nào sẽ biến việc lắng nghe tích cực thành phản xạ?. Điều quan trọng là bạn nên để ý đến thói quen của mình và hướng đến các chế độ nghe hợp lý hơn khi có thể.

Việc nhắm mắt lắng nghe và tiếp nhận một bài quảng cáo sẽ ngấm sâu hơn là việc đọc nội dung quảng cáo vụt qua cửa sổ ô tô. Bạn có thể tham khảo thêm từ những chia sẻ của nhà soạn nhạc thử nghiệm vĩ đại Pauline Oliveros về sự ảnh hưởng của ‘sự chú ý triệt để’ đối với cuộc sống cũng như âm nhạc (video tiếng Anh các bạn chịu khó dùng sub nhé):

Dễ dàng lựa chọn

Việc tìm kiếm mở một bài hát ưa thích trên màn hình điện thoại thường rất khó khăn, đặc biệt là khi bạn đang di chuyển. Giải pháp là bạn có thể dành một chút thời gian rảnh để tìm và thêm các album và nghệ sĩ mới vào iTunes, Spotify, v.v. của bạn.Bạn cũng có thể dễ dàng truy cập chúng trong danh sách phát ‘Đã thêm gần đây’ hoặc tương tự. Nếu bạn sử dụng thư viện iTunes thì hãy xem ‘ Danh sách phát thông minh ‘. Cơ sở dữ liệu đám mây iTunes Match khoảng 30$ / năm sẽ giúp bạn đồng bộ giữa các thiết bị một cách dễ dàng.

Mình sẽ không đi sâu vào vấn đề ‘làm thế nào để tìm ra loại nhạc mới?’ ở đây. Thường thì chẳng có ai cảm thấy tiếc khi dành chút thời gian cho việc tìm hiểu vấn đề đó đâu nhé các bạn. 

Và ngoài nhạc Việt thì mình khuyến khích mọi người nên tìm nghe cả nhạc quốc tế nhé. Sẽ chẳng có gì là lạ khi một cửa hàng băng đĩa có thể có hàng chục kệ dành cho nhạc rock, classic rock, blues-rock, punk, alt-punk, pop-punk, v.v…Và dành một kệ duy nhất ở góc dành cho ‘nhạc quốc tế’.

Tóm lại, bạn nên dành chút thời gian để tìm kiếm nhạc hay. Và để có một bước ngoặt khác về nguyên tắc tương tự, hãy xem video xuất sắc của Adam Neely về ‘ Học cách thích âm nhạc Cơ đốc giáo đương đại  ‘.

Hoạt động thể chất

Nếu bạn đang ở nơi mà bạn có thể tạo ra tiếng ồn, bạn có thể chuyển sang các chế độ nghe ‘phản xạ’ và ‘diễn giải lại’. Tức là bạn nghe và phản xạ với âm nhạc hoặc thêm nội dung gì đó vào đó (hát bè theo chẳng hạn). Có nhiều cách để tập nhạc khi không có nhạc cụ trong tay. Ba cách cơ bản nhất có lẽ là: 

Khiêu vũ : Bất kỳ phương pháp ‘chuyển động theo âm nhạc’ nào cũng sẽ làm cho mối liên hệ của bạn với nó sâu sắc thêm: lắc chân, lắc đầu, khiêu vũ, nhảy mosh-pit đầy đủ các giác quan, v.v…

Hát : đừng ngại nếu không có ai xung quanh… chọn nhạc phù hợp với giọng hát của mình. Và để cải thiện nhanh chóng thì đây là một blog hay về kỹ thuật thanh nhạc cơ bản, tư thế, kiểm soát hơi thở, v.v… 

Gõ : kể từ khi tổ tiên tiền nhân của chúng ta bắt đầu đập gậy và đá vào nhau theo nhịp điệu, bộ gõ đã trở thành nền tảng trong âm nhạc. Vì vậy, hãy thử dùng ngón tay gõ vào bàn làm việc hoặc vào túi quần khi bạn đi bộ, v.v. Hãy đơn giản hóa mọi thứ, củng cố các chi tiết cơ bản trước khi thêm các chi tiết phức tạp. 

Hãy xem cách ‘đánh trống trên cơ thể’ của các guru tabla ở Bắc Ấn Độ đã tiến xa đến mức nào:

Các nguyên tắc cơ bản: Ba hành động cơ bản – múa, hát và gõ – được xem là bẩm sinh của con người. Trẻ sơ sinh có khả năng tự phát ra âm thanh, lắc lư hoặc vỗ tay khi nghe nhạc. 

Trên thực tế, những ảnh hưởng từ văn hóa thường tác động để hạn chế những xung động ban đầu này. Ví dụ như các lớp học buồn tẻ, bài giảng không hình ảnh, giáo viên không khuyến khích hoặc bỏ qua khả năng ứng biến, và sự bối rối khi hát trước mọi người, v.v. 

Hãy thử làm điều gì đó đơn giản như di chuyển một trong hai bàn tay của bạn lên và xuống theo giai điệu. Điều này sẽ ngay lập tức tăng tốc khả năng tiếp thu các phong cách âm nhạc mới của bạn. Bạn cũng có thể tưởng tượng và bấm các hợp âm theo đúng form tay như trên đàn guitar lúc rảnh rỗi.

Ý tưởng từ khắp nơi trên thế giới: Các nền văn hóa âm nhạc khác nhau đã phát triển nhiều phương pháp học nhạc khác nhau. Chẳng hạn như: các nghệ sĩ nhạc cụ cổ điển Ấn Độ chia nhỏ giai điệu bằng ‘sargam’ (về cơ bản là ‘sa, re, ga …’ thay vì ‘do, re, mi’ của solfège phương Tây). Còn các tay trống Nam Ấn sử dụng ‘ konnakol ‘hệ thống phát âm nhịp nhàng (vui nhộn và cực kỳ hiệu quả). 

‘Bàn tay hướng dẫn’ (trong hình dưới đây) – tưởng tượng ‘bản đồ’ âm nhạc trên lòng bàn tay bạn – được sử dụng để giúp học sinh học hát ở Ý thế kỷ thứ 10… Và tất nhiên còn vô số trò chơi khác nữa!

Ứng dụng điện thoại thông minh

Mặc dù rất nhiều ứng dụng âm nhạc rất hay, nhưng nhiều ứng dụng còn khá khó dùng. Chúng thường lắt léo hoặc nhằm mục đích giải quyết những vấn đề không đâu, với những lời giải thích khó hiểu,ngay cả các khái niệm đơn giản. 

Vì vậy, trước tiên, hãy xem bạn thực sự muốn cải thiện cái gì và cần sử dụng những tính năng gì. Hãy đọc đánh giá phần mềm trước khi tải nó về. Nếu bạn có được những ứng dụng phù hợp, các ứng dụng có thể giúp chúng ta rất nhiều trong việc học. Có vô số tiện ích bao gồm luyện nghe, đọc nhạc, tạo giai điệu mới, khám phá âm thanh vi mô, v.v.

Dưới đây là một số ứng dụng học nhạc thú vị và hữu ích (dành cho iOS, nhưng hầu hết đều có phiên bản Android):

• Time Guru : máy đếm nhịp dễ sử dụng, không rườm rà.
• Quiztones : đào tạo kỹ năng nghe cho kỹ sư âm thanh – EQ, tiếng ồn, v.v.
• Functional Ear Trainer : ứng dụng tốt nhất để luyện nghe.
• PolyRhythm : máy đếm nhịp hai tầng – nhịp điệu vui nhộn bất tận
• Clapping Music : tìm hiểu các sáng tác hấp dẫn của Steve Reich năm 1972
• Oblique Strategies : ‘Bộ bài cho tư duy bên’ của Brian Eno
• ReadRhythm : món quà tuyệt vời cho việc đọc ký hiệu nhịp
• Wilsonic : ứng dụng gây tò mò với đầy đủ các quy mô hình học, vi mô
• TAQS.IM Synth : bộ tổng hợp vi mô, với nhiều chế độ toàn cầu 
• iReal Pro : hàng nghìn tiến trình hợp âm MIDI có thể tải xuống

Ngoài ra, hãy sử dụng hiệu quả các ứng dụng cơ bản – Ghi chú, Bản ghi nhớ giọng nói, Spotify, v.v… Bạn có thể ghi lại hoặc quay phim việc chơi nhạc của chính mình và xem lại sau này. Xem điều gì cần cải thiện và có thể phát triển ý tưởng gì mới từ đó không. Sau đó, bạn có thể chọn cây đàn guitar với những ý tưởng mới trong tầm tay của bạn. Hãy mang theo một cuốn sổ ghi chép bên mình nếu có thể.

Đọc mọi thứ liên quan đến âm nhạc

Đôi khi chúng ta dành thời gian cho việc đi lại nhiều hơn là chơi nhạc hoặc biểu diễn. Mọi thứ còn tồi tệ hơn rất nhiều khi bạncó một công việc văn phòng. Việc tập trung vào âm nhạc sẽ khiến hành trình trôi qua nhanh hơn và cũng để lại cho bạn động lực để bắt đầu.

Nhiều ứng dụng ở trên rất tuyệt vời để bạn có thể ngồi lại và lắng nghe. Nhưng các phương tiện giao thông công cộng có thể ồn ào gây mất tập trung và sẽ hơi bất tiện nếu bạn đeo tai nghe có dây. 

Đọc sách là một lựa chọn tốt hơn cho những môi trường này. Đặc biệt là những cuốn sách sẽ chẳng có cửa sổ bật lên cookie, kết nối chậm, chuyển trang bị delay hay quảng cáo khó chịu, v.v…. Bạn hãy tìm đọc những cuốn sách có những kỹ năng âm nhạc mà bạn cần cải thiện. Đọc tạp chí âm nhạc, tin tức về âm nhạc, các thể loại nhạc, idol của bạn. Bạn cũng có thể theo dõi trang web của Guitar Zone để cập nhật những loại bài này.

Học từ cộng đồng

Không ai thực sự ‘tự học’ cả đâu các bạn. Ngay cả những guitarist không theo một thầy, hay khóa học nào cũng sẽ học từ những người xung quanh. Ngày nay hầu như mọi người đều đã học được từ tab và các bài hướng dẫn trên YouTube.

Internet cho phép tạo ra nhiều phương thức tương tác hai chiều khác nhau. Chúng ta có thể học hỏi – và lắng nghe – lẫn nhau dễ dàng hơn bao giờ hết. Vì vậy, nếu bạn đã suy nghĩ kỹ điều gì đó mà vẫn còn thắc mắc, thì …

Hỏi chị Google: Hầu hết các câu hỏi về guitar đều đã được trả lời ở đâu đó trên mạng, mặc dù bạn có thể hơi mất công tìm một chút. Làm quen với các toán tử tìm kiếm tùy chỉnh của Google sẽ tiết kiệm thời gian cho bạn. Ví dụ: [site: www.guitarzone.info] sẽ giới hạn kết quả cho miền đó và [“Jimi Hendrix”] sẽ chỉ trả về chuỗi văn bản chính xác đó.

Còn nhiều cái khác nữa – ví dụ: bạn có thể tìm giấy tờ và bản scan sách bằng [-filetype: pdf], khôi phục phiên bản lưu trữ của các trang ngoại tuyến với [cache: www.site.com/page] hoặc loại trừ các điều khoản cụ thể bằng toán tử dấu trừ ([-Bono] sẽ loại trừ tất cả các trang có đề cập đến tên của anh ấy).

Trò chuyện với cộng đồng guitar : Internet hiện đại ban đầu phát triển từ các bảng tin lo-fi và các trang diễn đàn. Một số cộng đồng đang được đánh gia cao như  – Ultimate Guitar và TDPRI đã được thiết lập tốt với reddit (bạn có thể gõ r / jazzguitar , r / guitarlessons và r / musictheory để tìm). Không có gì sai khi trở thành một newbie của cộng đồng, nhưng hãy đọc kỹ các quy tắc của diễn đàn trước.

Hỏi các nghệ sĩ : Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết thực tế rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng sẽ dành thời gian để trả lời sâu các câu hỏi của người hâm mộ. Có thể qua mạng xã hội và AMA (các phiên livestream: ‘hỏi tôi bất cứ điều gì’) – ví dụ như Reddit đã có những buổi làm việc tốt với Tommy Emmanuel , Andy McKee và Bjork. 

Mẹo đặt câu hỏi cho họ là: cố gắng hỏi ngắn gọn, nói chuyện với họ như người bình thường chứ không phải thần thánh và chứng minh rằng bạn đã tìm hiểu kỹ trước khi hỏi . 

Trên đây là những cách học, luyện tập mọi lúc moi nơi ngay cả  khi không có một cây đàn bên cạnh. Các bạn có thể ứng dụng ngay từ bây giờ nhé. Chúc các bạn thanh công!

Mọi ý kiến đóng góp xin để lại bình luận bên dưới giúp mình nhé. Đừng quên chia sẻ bài viết nếu các bạn thấy nó hay và có ích.

Cảm ơn các bạn đã đọc đến đây. Hẹn gặp lại các bạn trong những bài viết tiếp theo.

Bạn muốn tìm hiểu thêm về guitar và mở rộng kiến thức của mình? Nhấp vào đây để xem tất cả các bài viết của chúng tôi.

Tài liệu tham khảo: Guitarless practice: how to learn without the instrument, and improve your musicality anytime, anywhere

Biên soạn bởi Guitar Zone